Hoe ga je om met gevaarlijke stoffen? Hoe voorkom je ongelukken bij het hijsen met een kraan en wat zijn aandachtspunten bij het werken op hoogte? Het is slechts een kleine greep uit een breed scala van onderwerpen waarvoor de SSVV-werkgroep ‘VCA in de praktijk’ praktisch toepasbare toolboxen heeft ontwikkeld.

Hulpmiddel om over veilgheid in gesprek te gaan

Rick Gooshouwer, unitmanager Health Security Environment en Quality bij Engie Services en lid van de SSVV-werkgroep, licht het waarom achter de ontwikkeling van de toolboxen toe: “Als werkgroep ondersteunen we met name de kleinere bedrijven – VCA-bedrijven met één ster – om in de dagelijkse praktijk met veiligheidsthema’s aan de slag te gaan en veiliger te werken. De tien nieuwe toolboxen die we het afgelopen jaar hebben ontwikkeld, zijn daar concrete voorbeelden van.”

“Zo’n toolbox is in feite een pakket met allerlei materiaal – brochures, folders, stappenplannen, tips en informatie – over een bepaald veiligheidsthema. Niet saai en zwaar, maar op een leuke en toegankelijke manier gepresenteerd”, licht Gooshouwer toe. “Aan de hand van zo’n toolbox kunnen bedrijven bijeenkomsten organiseren en met de medewerkers het gesprek over veiligheid aangaan.”

Direct toepasbare oplossing voor VCA-verplichting

De VCA schrijft voor dat een bedrijf maandelijks een bijeenkomst met de medewerkers organiseert om veiligheidsissues te bespreken – het veiligheidsoverleg. Gooshouwer: “Een bedrijf kan en mag die verplichting vervolgens zelf vorm en inhoud geven. Veel kleinere bedrijven kampen echter met het probleem dat het organiseren en voorbereiden van die bijeenkomsten behoorlijk wat tijd en energie kost. Kleinere bedrijven hebben zelf ook niet altijd een veiligheidskundige in dienst die daar een rol in kan spelen. Ze moeten er bovendien vaak extra kosten voor maken. Met het aanreiken van die toolboxen nemen we bedrijven dus werk uit handen en kunnen we hen qua vorm en inhoud ondersteunen. In feite maken we het bedrijven gemakkelijker om te voldoen aan de VCA-verplichting.”

Drietrapsraket

De kracht van deze toolboxen ligt onder meer in het feit dat ze als drietrapsraket zijn opgezet, maakt Gooshouwer duidelijk: “De eerste trap biedt handvatten voor het voeren van het gesprek over verbeteringen op de betreffende locatie, binnen het bedrijf en op het niveau van het team. De tweede trap focust op het individu: wat kun je zelf doen om veiliger te werken. Bij de derde trap ten slotte, gaat het om het maken van afspraken. Juist deze derde stap heeft toegevoegde waarde. Het maakt het instrument effectiever en het biedt aanknopingspunten voor vervolgstappen. Als je geen afspraken maakt, houdt het op bij het tekenen van een formuliertje dat je aanwezig was. En daarna ga je weer op dezelfde manier aan het werk. Met de toolboxen ligt dat anders: ze maken het beter mogelijk het gesprek over veiligheid in de organisatie te verankeren.”

Bedrijven kunnen ook zelf onderwerpen aandragen

Bij het ontwikkelen van de toolboxen heeft de werkgroep thema’s gekozen die breed spelen en bovendien niet gericht zijn op een specifieke branche. Gooshouwer: “We hebben er nu tien uitgewerkt, maar er zijn nog veel meer thema’s die we als toolbox kunnen en willen uitwerken. Het idee is bovendien dat de kleinere bedrijven zelf ook onderwerpen bij ons aandragen. Als daar een brede behoefte aan bestaat, gaan we daar vervolgens als werkgroep mee aan de slag.”

Veilig werken doe je samen

Gevraagd naar het gewenste resultaat van het gebruik van de toolboxen, zegt Gooshouwer gedreven: “We zouden graag willen dat mensen met elkaar zorgen voor een veiliger werkomgeving. Dat ze zich meer bewust zijn van de gevaren en de risico’s en dat er met elkaar een open sfeer ontstaat, waarin zonder opgeheven vingertje over veiligheid en het verbeteren ervan gesproken wordt. En natuurlijk dat de mensen binnen een bedrijf – de mensen op de werkvloer en de leidinggevenden – samen stappen zetten om incidenten te voorkomen en de risico’s te beheersen. Dat is cruciaal, want veilig werken doe je niet alleen; dat doe je samen.”